หลวงปู่จันทร์ เขมปัตโต วัดจันทราราม จ.หนองคาย

พระผงรูปเหมือนกล่องเดิม
“หลวงปู่จันทร์ เขมปัตโต” เป็นศิษย์อาวุโสองค์หนึ่งของท่านพระอาจารย์ใหญ่มั่น ภูริทัตโต ที่น่ากราบไหว้ได้สนิทใจอีกองค์ ธรรมะปฏิบัติ ปฏิปทา และพลังจิตของท่านเข้มขลังไม่ธรรมดา ถ้าในวงศ์พระกรรมฐานท่านก็คือ พระหมอชื่อดังมาก ทั้งน้ำมนต์และการรักษาโรคที่แพทย์ปัจจุบันรักษาไม่หายนั้นท่านช่วยรักษาได้หมด

หลวงปู่จันทร์ มีนามเดิมว่า จันทร์ ไชยคุตร เกิดเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พุทธศักราช 2447 ตรงกับวันจันทร์ แรม 12 ค่ำ เดือน 8 ปีมะโรง จุลศักราช 1266 ณ บ้านคูเมือง ต.คูเมือง อ.มหาชนะชัย จ.อุบลราชธานี (ปัจจุบันคือ จ.ยโสธร) มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันทั้งหมด 7 คน ท่านเป็นบุตรคนที่ 6
๏ การบรรพชาและการอุปสมบท

ท่านบรรพชาตั้งแต่เป็นสามเณร อายุได้ 16 ปี ณ วัดบูรพาวิทยาราม ต.หว้าทอง อ.ภูเวียง จ.ขอนแก่น เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ.2463 และท่านมาอุปสมบทเป็นพระภิกษุอีกครั้ง เมื่อวันที่ 5 กรกฏาคม พ.ศ.2471 ณ พัทธสีมาวัดบางขวาง ต.สวนใหญ่ อ.เมือง จ.นนทบุรี โดยมี พระครูศีลาภิรมณ์ (พระอาจารย์ท้วม ธัมมธโร) เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอาจารย์สนธิ์ กิจฺจกาโร เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระอาจารย์เนตร ปัญญาทีโป เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับนามฉายาว่า “เขมปตฺโต” ซึ่งแปลว่า ผู้ถึงธรรมอันเป็นแดนเกษม
๏ พระอาจารย์ด้านกรรมฐาน
ต่อมาท่านได้ศึกษาพระธรรมวินัยจนสามารถสอบได้นักธรรมชั้นเอก และเป็นครูสอนนักธรรม ยามว่างจากการสอนท่านก็หมั่นฝึกกรรมฐานเป็นประจำ จากนั้นเมื่อปี พ.ศ.2474 หลวงปู่จันทร์ท่านได้พบพระกรรมฐานผู้เป็นศิษย์อาวุโสของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต คือ หลวงปู่สีโห เขมโก ซึ่งท่านได้รับการอบรมธรรมจนเกิดความซาบซึ้งและมีความก้าวหน้าทางจิต หลวงปู่จันทร์ท่านจึงได้พิจารณาดูแล้วว่า อันวัดบางขวาง จ.นนทบุรี นั้น ถ้าจะอยู่ทำความเพียรต่อไป ย่อมหาความสงบยาก ประกอบกับในสมัยนั้นชื่อเสียงของ ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต และท่านพระอาจารย์สิงห์ ขันตยาคโม โด่งดังมากเป็นที่รู้จักในวงพระกรรมฐานเป็นอย่างมาก ท่านจึงกลับสู่ภาคอีสาน เดินทางไปพบพระอาจารย์สิงห์ที่โคราช เพื่อรับข้อธรรมและช่วยงานพระอาจารย์สิงห์

จากนั้นท่านก็เดินทางไปรับธรรมะปฏิบัติจากพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ที่จ.อุบลราชธานี เมื่อได้ฟังธรรมจากพระอาจารย์มั่น หลวงปู่จันทร์ได้เล่าว่า “ในครั้งนั้นได้รับอุบายธรรมแนะนำจากท่านพระอาจารย์มั่น อาตมาเลยติดในธรรมของท่านเป็นการใหญ่ ความลึกลับแห่งพระธรรมนี้ไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อน เป็นเหตุเป็นผลอย่างเด่นชัด ตั้งแต่บัดนี้มา ไม่ยอมห่างไปไหนอีกเลย ขออยู่กับท่านพระอาจารย์มั่นเพื่อปฏิบัติธรรม เมื่อไปถึงอุบลฯ ก็ได้ไปเยี่ยมโยมมารดา แล้วกลับมาคอยท่านพระอาจารย์มั่น ที่บ้านโคกใหญ่ หรือบ้านนามน จ.สกลนคร พอดีตอนนั้นจวนจะเข้าพรรษา เมื่อท่านพระอาจารย์มั่นเดินทางไปถึง ท่านก็อยู่จำพรรษาที่นั่น ตอนค่ำๆ ท่านพระอาจารย์มั่นจะเปิดอบรมธรรม แก้ไขสิ่งที่ติดขัดสงสัยให้ และได้รับโอวาทจากท่าน ปรากฏว่าเกิดเป็นนิมิตดี ทำความเพียรก็ได้ผล สติมั่นคงทรงอยู่กับองค์สมาธิตลอดเวลาจนเป็นที่น่าปีติยินดีอย่างยิ่ง”

ท่านพระอาจารย์มั่นได้มีเมตตาแสดงอุบายธรรมถ่ายถอนกิเลสแก่บรรดาศิษยานุศิษย์ที่มาประชุมกัน เพื่อรับฟังโอวาท ซึ่งท่านกำชับบรรดาศิษยานุศิษย์ทุกรูปว่า 3 วัน 7 วัน 15 วันให้มารับฟังโอวาทการอบรมธรรมครั้งหนึ่ง ทั้งฤดูแล้งและฤดูฝน พระอาจารย์มั่นมีเมตตาธรรมส่งหลวงปู่จันทร์ ไปอยู่จำพรรษาภายใน จ.สกลนคร จำนวน 4 วัดด้วยกัน คือ วัดป่าบ้านเต่างอย, วัดป่าบ้านกุดจิก, วัดถ้ำเป็ด และวัดเกาะแก้ว หลวงปู่จันทร์ได้อยู่รับการอบรมธรรมกับพระอาจารย์มั่นเป็นระยะเวลา 6 ปี หลังจากที่ได้รับอุบายธรรมจากพระอาจารย์มั่นแล้ว ท่านก็ปลีกวิเวกออกเที่ยวธุดงค์ไปทั่ว อยู่ตามป่าทึบดงหนา ขุนเขาต่างๆ เงื้อมผา และโถงถ้ำ เพียงลำพังองค์เดียวเพื่อเจริญวิปัสสนากรรมฐานอยู่ทั้งฝั่งไทยและฝั่งลาว ท่านเป็นผู้ไม่อยู่ติดถิ่น การอยู่จำพรรษาแต่ละสถานที่ก็ไม่เกิน 2-3 พรรษา กระทั่งสุดท้ายท่านก็มาอยู่จำพรรษา ณ วัดจันทาราม บ้านร่องเม็ก ต.โพธิ์ชัย อ.เมือง จ.หนองคาย
๏ เพ่งกระแสจิตรักษาโรค

คือเมื่อเอยถึงหลวงปู่จันทร์ เขมปัตโต แล้วน้อยคนนักที่จะไม่รู้จักท่าน เหตุว่าท่านเคยมีข่าวเกรียวกราวลงทางหน้าหนังสือพิมพ์ ซึ่งสร้างความน่าทึ่งมหัศจรรย์ให้แก่วงการแพทย์ของเมืองไทยมาแล้ว

เรื่องมีอยู่ว่า ลูกชายของนายพลท่านหนึ่งจากฝั่งลาวเกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์ เศษกระจกทิ่มเข้าที่ดวงตา รักษาหมอแผนปัจจุบันก็ไม่ดีขึ้น และในช่วงนั้นชื่อเสียงของหลวงปู่จันทร์และน้ำมนต์ของท่านดังมาก นายพลท่านนั้นจึงพาลูกชายมาให้หลวงปู่จันทร์เมตตารักษาให้ ท่านจึงเพ่งกระแสจิตรักษาให้ หลวงปู่จันทร์เพ่งกระแสจิตให้ไม่ถึงครึ่งนาที เศษกระจกละลายกลายเป็นน้ำตาไหลออกมา ตกที่พื้นจับตัวเป็นก้อนกลม โดยไม่ต้องผ่าตัด ดวงตามองเห็นได้ตามปรกติ และบารมีท่านสมัยนั้นก็ไม่ธรรมดา นี่คือ พลังศรัทธาที่ทำให้วัดจันทรารามที่เคยเป็นวัดเล็กๆ เกือบจะเรียกว่า วัดร้าง ได้รับการบูรณะอย่างรวดเร็ว เรื่องนี้เป็นเรื่องจริงที่เล่าขานกันของชาวจังหวัดหนองคาย ในช่วงประมาณปี พ.ศ.2516 สายธารแห่งศรัทธาหลั่งไหลเข้าสู่วัดท่าน ทั้งต้องนิมนต์ท่านไปช่วยสร้างวัดสารนารถธรรมาราม ต.ทางเกวียน อ.แกลง จ.ระยอง อีกด้วย บอกได้เลยว่าไม่สามารถจะหาคำพูดใดมาบรรยายได้ ท่านเป็นลูกศิษย์พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ที่น่ากราบไหว้อีกองค์หนึ่ง (จากหนังสือพระเครื่อง)
๏ หลวงปู่จันทร์ เหล็กไหล
ถ้าเป็นพ่อแม่ครูบาอาจารย์ร่วมสมัยจะเรียกหลวงปู่จันทร์ เขมปัตโต นี้ว่า หลวงปู่จันทร์ เหล็กไหล เพราะลูกศิษย์พระอาจารย์มั่น ชื่อจันทร์ มีหลายรูป เช่นเดียวกันกับหลวงปู่พวง มีหลวงปู่พวง เหล็กไหล (บ้านปูลู-บ้านเชียง หนองหาน) เพราะสองท่านนี้ชอบแสวงหาเหล็กไหล ไพลดำ เป็นประจำเวลาเดินธุดงค์

๏ ผลงานด้านสาธารณูปการ
1. สร้างวัดป่ามหาชัย จ.ขอนแก่น
2. สร้างวัดป่าวิเวการาม จ.ขอนแก่น
3. สร้างวัดป่าศรีสอาด จ.ขอนแก่น
4. สร้างวัดศรีภูเวียง จ.ขอนแก่น
5. สร้างวัดถ้ำกวาง จ.ขอนแก่น
6. สร้างวัดเขาน้อยถ้ำพระ จ.ขอนแก่น
7. ช่วย หลวงปู่กงมา จิรปุญโญ สร้างวัดป่าทรายงาม จ.จันทบุรี
8. ช่วย หลวงปู่กงมา จิรปุญโญ สร้างวัดบ้านยางระหง จ.จันทบุรี
9. ช่วย ท่านพ่อลี ธมฺมธโร สร้างวัดป่าคลองกุ้ง จ.จันทบุรี
10. ช่วย พระมหารัชชมังคลาจารย์ (เทศ นิทฺเทสโก)
สร้างวัดสารนารถธรรมาราม จ.ระยอง ในปี พ.ศ.2517
11. บูรณะวัดอรุณรังศรี จ.หนองคาย
12. บูรณะวัดจันทราราม จ.หนองคาย
13. บูรณะวัดศิริสมบัติ จ.ขอนแก่น
14. บูรณะวัดป่าบ้านฝาง จ.ขอนแก่น

๏ ลำดับการจำพรรษา
พรรษาที่ 1-3 วัดบางขวาง จ.นนทบุรี
พรรษาที่ 4 วัดป่าสาลวัน จ.นครราชสีมา
พรรษาที่ 5 วัดป่าศรัทธารวม จ.นครราชสีมา
พรรษาที่ 6 วัดบ้านใหม่สำโรง จ.นครราชสีมา
พรรษาที่ 7 วัดป่าธรรมวิภาคารมย์
พรรษาที่ 8-10 วัดป่ามหาชัย จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 11 วัดป่าทรายงาม จ.จันทบุรี
พรรษาที่ 12-13 วัดยางระหง จ.จันทบุรี
พรรษาที่ 14 วัดป่าบ้านโคก จ.สกลนคร
พรรษาที่ 15 วัดป่าบ้านเต่างอย จ.สกลนคร
พรรษาที่ 16-17 วัดป่าบ้านกุดจิก จ.สกลนคร
พรรษาที่ 18 วัดถ้ำเป็ด จ.สกลนคร
พรรษาที่ 19 วัดเกาะแก้ว จ.สกลนคร
พรรษาที่ 20 วัดป่าธรรมวิเวก จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 21 วัดป่าศีลาอาด จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 22-24 วัดป่ามหาชัย จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 25-27 วัดถ้ำกวาง จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 28-30 วัดเขาน้อยถ้ำพระ จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 31 วัดดอยเทพสมบูรณ์ จ.อุดรธานี
พรรษาที่ 32-34 วัดอรุณรังสี จ.หนองคาย
พรรษาที่ 35 วัดศรีภูเวียง จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 36 วัดทรายธง จ.นครสวรรค์
พรรษาที่ 37 วัดถ้ำกลองเพล จ.อุดรธานี
พรรษาที่ 38 วัดภูพานคำ จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 39 วัดเขาน้อยถ้ำพระ จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 40-41 วัดศิริสมบัติ จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 42 วัดป่าบ้านฝาง จ.ขอนแก่น
พรรษาที่ 43-46 วัดจันทราราม จ.หนองคาย
หลวงปู่จันทร์ท่านอธิษฐานอยู่จำพรรษาได้เพียง 2 วัน ก็ถึงแก่มรณภาพ
เมื่อวันเสาร์ที่ 26 กรกฏาคม พุทธศักราช 2518 เวลา 05.35 น.
ตรงกับวันแรม 3 ค่ำ เดือน 8 ปีเถาะ สิริอายุรวมได้ 71 ปี พรรษา 46


๏ คำสั่งก่อนมรณภาพ
คำสั่งหลวงปู่จันทร์ เขมปัตโต ที่บอกไว้กับ พระครูญาณวีรภรณ์ ผู้เป็นศิษย์ ก่อนที่ท่านจะมรณภาพ ความว่า “...ผมป่วยคราวนี้ร่างกายอ่อนเพลียมาก เวทนาขันธ์ก็กล้า บางครั้งถึงกับน้ำตาไหล แต่ก็พยายามใช้ขันติ ทนต่อทุกขเวทนา มีสติพิจารณากายกับจิตพรากออกจากกัน ก็ได้ชั่วขณะหนึ่งเท่านั้นเพราะเวทนาขันธ์มันกล้ามาก ที่ท่านพิจารณาว่า ผมจะสิ้นชีพภายในเดือน 8 หลังจากเข้าพรรษาแล้ว เรื่องนี้ผมก็เคยพิจารณา ผมอยากจะออกโรงพยาบาลไปอยู่ศาลาวัดที่มีอากาศโปร่งๆ จะไปหนองคายหรือจะไปภูเวียงแล้วแต่ท่านจะพิจารณา เพื่อผมจะได้บำเพ็ญเพียรทางจิตให้เต็มที่ ถึงจะตายผมจะไม่อาลัยในชีวิต เพราะคุณงามความดีผมได้บำเพ็ญมาแล้วพอสมควร เรื่องทั้งหมดให้ท่านเป็นผู้ดำเนินการ”


๏ โอวาทธรรมคำสอน

การสั่งสอนลูกศิษย์ลูกหาของหลวงปู่จันทร์ เขมปัตโตนั้น มีคติเตือนใจอยู่มาก ดังเช่น

“...พระพุทธเปรียบด้วยพระอาทิตย์ที่อุทัยขึ้นในท้องฟ้า เพื่อกำจัดความมืดของโลก พระธรรมเปรียบด้วยรัศมีที่ซ่านออกจากพระอาทิตย์แล้วยังโลกให้สว่าง พระสงฆ์เปรียบด้วยชาวโลกที่ได้รับอุปการะจากแสงสว่างของพระอาทิตย์...”
“...เรียนรู้แล้วอย่าอวดรู้ อวดดี ถือทิฐิมานะ อย่าทำตนเป็นศิษย์นอกครู เหมือนกับก่อไม้นอกกอ ความรู้ที่เรียนมานั้นอาจทำให้เสียคน หรืออาจเป็นคนล่มจมได้ เหมือนกับน้ำทะเลชะลอให้เรือลอยได้ แต่น้ำทะเลก็อาจทำให้เรือจมได้...”